Umutsuzlar
Yönetmen : Yılmaz Güney
Senaryo : Yılmaz Güney
Müzik : Yalçın Tura
Görüntü yönetmeni : Gani Turanlı
Yapımcı : İrfan Ünal (Akün Film)
Tür : Duygusal, Dram
Yapım : 1971, Türkiye
Süre : 90 dk
Oyuncular :
Yılmaz Güney
Filiz Akın
Hayati Hamzaoğlu
Nihat Ziyalan
Tuncer Necmioğlu
Şükriye Atav
Kazım Kartal
Eriş Akman
Refik Kemal Arduman
Hikmet Taşdemir
Ceyda Karahan
- Konu :
Gözü pek bir mafya babası olan Fırat'la, genç ve güzel bir balerin olan Çiğdem birbirlerini sevmektedirler. Fakat önlerinde büyük bir engel vardır; Fırat'ın karanlık dünyası...
- Film hakkında :
"...Bir sabah, Çiğdem'in istemediği, fakat O'nu tanıyanların kaçınılmaz gördükleri bir sonun resimleriyle dolu olmayacak mıydı gazeteler? Su testisi su yolunda kırılmayacak mıydı? O'nun, o sıcak ve sessiz bakan, bakarken kaçınılmaz sonunu duyurtan hüzünlü sevgilinin ölmüş, kanlara bulanmış resmini görmeyecek miydi gazeteler?"
Güney'in şiirsel ve olgun bir anlatım biçimi ortaya koyduğu Umutsuzlar, bir görüşe göre Jean Pierre Melville’nin serie noir’larındaki(kara film) kaybeden gangsterlerin İstanbul’da ki bir versiyonudur. Filmi buralı kılan özellik ise Güney ve Akın ikilisi arasında ki aşktır.
Bir diğer görüşe göre ise, Umutsuzlara her ne kadar Fransız tarzında bir film denilmişse de, film Güney'in duygusallığını ve iç yaşamını açıklayan anahtar bir yapıt sayılabilir. Ünlü gangster ile kolej öğrencisi dansçı kızın aşk öyküsü, aşk, bir hayli inceltilmiş biçimi ilekadın-erkek ilişkisi, silah tutkusu, çete esprisi gibi motiflerden oluşur.
Sinemamızda genellikle örnek alınan mafya filmleri Yılmaz Güney'in "Umutsuz"larıdır aslında. Organize suçların sinemamızda yerleşmesi mafya kavramını da ortaya çıkartır; bunun için referans alabileceğimiz film Umutsuzlar'dır denilebilir.
"Hakça bir düzenin olmadığı yerde ancak böyle kötünün iyisi, bu koşulların inşa ettiğinden de ancak mafya olunur diyen bir filmdir..."
Burada daha mafya kavramı pek yerleşmemiştir gangster vardır. Kabadayı(baba) ve ortakları birazda dert dinleyen bir mercidir. Ezik ve yoksul insanlara adalet de dağıtan Fırat’ın, kendisinden yardım isteyen bir kadın, "Kızım bu gidişle orospu olacak" dediğinde adamlarına verdiği talimat, filmin unutulmaz sahneleri arasındadır: "Kızı evden alıp yatılı okula verin, orospu olacaksa okumuş orospu olsun..."
Yılmaz Güney, Umutsuzlar filminde kabadayı Fırat’ı en yakınlarındaki adamların da saflarına geçtiği hainler ordusunun kurşunlarına isteyerek teslim ederken hem beyaz perdede ki Çirkin Gangster’e ağıt yakmakta hem de kendi kariyerinde bir devrin kapanacağını işaret etmektedir. Geride kalan Filiz Akın’ın gözyaşları ise belki çok daha başka bir diyarda bambaşka şeyler çağrıştırıyor olsa gerek birilerine.
Filmin müziği her bakımdan mükemmel. Bestesi Yalçın Tura’ya ait bu baştan sona hüzün dolu esere dünyaca ünlü keman sanatçısı Cihat Aşkın, oda orkestrasıyla yeni bir eda katmış. Gerçekten soluk kesen ve insanı bir yerlere alıp götüren bir havası var.
Yılmaz Güney ve Filiz Akın’ın performansı dört dörtlük. Filmde diyalogdan çok “bakış”lara yer verilse de, filmin etkileyiciliğinden zerre kadar götürmüyor.Tam tersine,yerinde kullanıldığında, sessizlik insanın beynine şimşek gibi çakıveriyor ve insanı altüst ediyor..
Umutsuzlar, Filiz Akın’ın salon filmlerinin tatlı kızı imajını terk edip bir dram oyuncusu olarak kendini bulduğu filmdir aynı zamanda.
'Bir Yudum İnsan'da anlattığına göre Filiz Akın, film çekilmeye başlamadan önce, Yılmaz Güney'in daveti üzerine onunla görüşmeye gider. Akın, Güney'le oynama olasılığı nedeniyle oldukça heyecanlıdır. Ancak ilk gün Güney'le görüşemez, "Ylmaz a'bi biraz meşgul" gibisinden bir şeyler söylenir kendisine...Tam üç gün boyunca, aynen bu şekilde, Güney'le görüşemez, buluşma sürekli ertelenir. Akın, dördüncü gün yine uzunca bir beklemeden sonra büyük bir kızgınlık ve yorgunlukla, "Ben gidiyorum artık" derken, Yılmaz Güney gelir ve görüşme nihayet gerçekleşir. Güney, Akın'a "Aşağı yukarı dört gün beklettik ama istediğimiz yorgun ve umutsuz ifadeyi gördük...Flimde işte bu ifadeyi istiyoruz" der. Filiz Akın'ın olayı renklendirip renklendirmediği bilinmez ama filmde, gözlerinden yorgunluk ve umutsuzluk akması gereken Çiğdem'i oldukça iyi oynar.
- Ödülleri :
1971 Adana Altın Koza Film Festivali, En İyi Yönetmen Ödülü
1971 Adana Altın Koza Film Festivali, En İyi Senaryo Ödülü
1971 Adana Altın Koza Film Festivali, En İyi Erkek Oyuncu Ödülü
1971 Adana Altın Koza Film Festivali, En İyi üçüncü Film Ödülü
NOT: Filmin yönetmeni Yılmaz Güney hakkında 'Sinemanın Ustaları' başlığından bilgi edinebilirsiniz.
**********
Filiz AKIN hakkında:
1943 yılında Ankara'da dünyaya geldi.
TED Ankara Koleji'ndeki eğitimini tamamladıktan sonra Ankara Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü'ne kaydoldu.
İyi derecede Fransızca ve İngilizce bilen Akın, 1962'de Artist dergisinin düzenlediği yarışmaya katıldı ve kazandı.
Aynı yıl Memduh Ün'ün yönetmenliğini yaptığı 'Akasyalar Açarken' filmiyle sinema kariyeri başladı.
Akın 1971 yılında, 'Ankara Ekspresi' filmindeki Hilda rolüyle Antalya Film Festivali'nde 'En başarılı kadın oyuncu' ödülünün sahibi oldu.
Filiz Akın, Ankara Ekspresi filminde...
80'lerin başında sinemaya veda eden oyuncu, yıllar sonra 1989'da yeniden izleyiciyle buluştu. TRT için çekilen 'Geçmiş Bahar Mimozaları'nda Rutkay Aziz'le başrolleri paylaştı.
Yönetmen-yapımcı Türker İnanoğlu, Bubi Rubinstein ve MİT müsteşarı Sönmez Köksal ile evlilikler yaptı.
İnanoğlu ile evliliğinden, daha sonra tüm sinema severlerin tanıyacağı, Yumurcak adlı seri filmlerinin başrol çocuk oyuncusu İlker İnanoğlu dünyaya geldi.
Bir dönem Türkiye'nin Paris sefiresi oldu.
Köşe yazarlığı da yapan Akın, 2002'de yakalandığı çene kanserini yendi. Kansere karşı destek amaçlı başlattığı 'Sarı bilezik' ve 'Mavi bilezik' gibi kampanyalar oldukça başarılı oldu. Aktris, 2005'te hastalık sonrası deneyimlerini kaleme aldığı 'Hayata Merhaba', daha sonra da 'Filiz Akın ile Güzellik, Sağlık ve Genç Kalma Üzerine' isimleri kitapları yayımladı.
Dramadan komediye birçok farklı türde Türk Sineması'nın en başarılı kadın oyuncularından biri olan Akın, 60'lı yıllardan günümüze rol aldığı sayısız filmde bir çok farklı karakteri canlandırdı, zerafet ikonu oldu. Güzelliği ve inceliğiyle romantik temalı Türk filmlerinin vazgeçilmez oyuncusu olan Akın'ın kariyerindeki en önemli filmler kendi anlatımıyla 'Umutsuzlar' ile 'Ankara Ekspresi'dir.
- Filmografisinden :
Le Ricain (1977)
Tatlı Cadının Maceraları (1975)
Yumurcak Belalı Tatil (1975)
Almanyalı Yarim (1974)
Memleketim (1974)
Acı Hayat (1973)
Soyguncular (1973)
Utanç (1972)
Ayrılık (1972)
Umutsuzlar (1971)
Oyun Bitti (1971)
Ankara Ekspresi(1970)
Beyaz Güller (1970)
Yaralı Kalp (1969)
Son Mektup (1969)
Ömrümün Tek Gecesi (1968)
Sabah Yıldızı (1968)
Sefiller (1967)
Cici Gelin (1967)
Çıtkırıldım (1966)
Günahkar Kadın (1966)
Ölüme Kadar (1965)
Sevinç Gözyaşları (1965)
Gurbet Kuşları (1964)
Prangasız Mahkumlar (1964)
Beyaz Güvercin (1963)
Ölüme Çeyrek Var (1963)
Aşk Merdiveni (1962)
Akasyalar Açarken (1962)
(Gökay GELGEÇ / sinematik.blogspot.com, xvidmania.com, yesilcam.gen.tr, olhayat.com, habercumhuriyeti.com)
Edited by alsancakE24, 10.07.2009 - 11:12.