Hapishanelerde Çıkan Güldürü Dergileri"F tipi gülümsemeler...Gazete bayisinde satılmıyor. Süt kutusundan yapılmış kapaklarında, 'Kafasına göre çıkan beleş mizah dergisi' yazıyor. Kuru soğan kabuğu, tıbbi ilaçlar ve oraletten elde edilmiş boyalarla hazırlanan onlarca karikatürde, 'içerisiyle', polisle ve politikacılarla dalga geçiliyor, 'dışarısı', özgürlük ve ölüm orucunda ölenler anlatılıyor.
Gomedi, Masala, Vız Gelir Tekirdağ F Tipi Cezaevi'ndeki siyasi tutuklular tarafından çıkarılan
'Gomedi' adlı dergi, 'F tipi mizahın' başını çekiyor. Gomedi, 'içerdeki ve dışardaki' okurları için elle çoğaltılırken, Kandıra F Tipi Cezaevi'ndeki 'Masala', Sincan F Tipi'ndeki 'Vız Gelir' ve Uşak F Tipi'ndeki 'Nüktedan' da hayatı 'güldürerek' yaşanılır hale getiriyor.
19 Aralık 2000'de yapılan 'Hayata Dönüş' operasyonundan sonra ölümlerle anılan F tipi cezaevleri, bir süre sonra kendi mizahını yarattı. Ankara'daki Sincan F Tipi Cezaevi'ndeki siyasi tutuklular, Ocak 2001'de 'Vız Gelir' adlı mizah dergisini yayımladı. Böylece, F tipi mizahın örnekleri diğer cezaevlerine yayıldı.
F tipi mizahın en popüler yayını Tekirdağ F Tipi Cezaevi'nde çıkarılan 'Gomedi' adlı dergi. Geçen ay 34. sayısı çıkan dergi, hücrelerde kalan tutukluların 'Şakaları da paylaşalım' düşüncesiyle hayat bulmuş.
Özel iletişim yolu Hücreler arası doğrudan iletişim olanağının bulunmadığı cezaevinde, yayın süreci de 'kara mizah' gibi. Karikatür örnekleri, havalandırma saatlerinde bir hücreden diğerine atılan kâğıtlarla sağlanıyor. Boya kalemleri bulunmadığı için oraletten 'sarı', soğan kabuğu ve bağırsakkurdu ilacından, 'kırmızı' yeşil soğandan 'yeşil' renk elde edilip karikatürler boyanıyor. Karbon kâğıdı yasak olduğu için elle çoğaltılan Gomedi'nin baskısında ise 'reçel' ya da 'sakız' kullanılıyor.
Gomedi, cezaevi ileşitimini sağlarken, tutuklu yakınları arasında da ilgiyle okunuyor. Çoğunlukla cezaevleri ve politikacılara yer verilen dergide, ölüm orucunda ölenlere ilişkin anılar, cezaevi günceleri, burçlar ve 'seri ilanlar' da bulunuyor.
'Yerinize rest çekilir' 'İlan olayı sevdiğimiz bir olaydır' başlıklı köşede; "Yerinize bunalıma girilir, mahkeme sendromu yaşanır, trip yapılır, fırça yenir, kadere ve hayata rest çekilir. Tüm bunalım zamanlarınız için bize geliniz. Toplu başvurular için tenzilat uyguluyoruz" ilanı dikkat çekiyor.
'Masala' ise Kandıra F Tipi Cezaevi'ndeki siyasi tutuklular tarafından çıkarılıyor. Dergi, adını, 'mesela' sözcüğünü 'masala' diye telaffuz eden ve Haziran 2001'de ölüm orucunda ölen Veli Güneş'ten alıyor.
Elle çoğaltıyorlar Dergide, 'içerisiyle' dalga geçiliyor, tutukluların komik davranışları, cezaevi yönetiminin ve mahkemelerin kararları 'ti'ye alınıyor. '19 Aralık Operasyonu'nun yıldönümlerinde, '1 Mayıs'ta, 'NATO zirvesi'nde ve ölüm orucunda yaşamını yitiren Ümit Günger anısına özel sayılar çıkaran Masala, Gomedi gibi elle çoğaltılarak dağıtılıyor.
Ankara'daki Sincan F Tipi Cezaevi'nde yayımlanan 'Vız Gelir' dergisi ise başkentte tutuklu yakınları arasında daha popüler. 'Nüktedan' da Uşak F Tipi Cezaevi'ndeki kadın tutuklular tarafından çıkarılıyor.
Kütahya F Tipi Cezaevi'nde tutuklu kalan 34 yaşındaki Aysel Bölücek, Çapraz Atış'ı çıkaran kadınlardan biri. Dokuz yıllık tutukluluk süresinin ardından 2003'ün aralık ayında tahliye olan Bölücek'e göre bu mizah dergileri cezaevlerindeki kolektif yaşamın bir ifadesi.
Başka ürünler de var Bölücek, "Arkadaşlarımızla konuşamıyor, yazışamıyorduk. Sadece mesajlarımızı notlara yazıyor, bir havalandırmadan diğerine atıyorduk. Buna 'top atma' diyorduk. Sonraları toplara yazdığımız notlar bir üründe buluşsun istedik" dedi. Bölücük, cezaevlerinde mizah dergilerinin yanı sıra edebiyat ve haber dergilerinin de çıkarıldığını söyledi."
(İsmail SAYMAZ, 18 Temmuz 2004)NOT(1) : Masala'nın mektup aracılığı ile dışarı yollanması 3 Haziran 2005 tarihinde Ceza İnfaz Kurumu Mektup Okuma Kurumu Komisyonu tarafından yasaklandı ve derginin imhasına karar verildi.
(evrensel.net) NOT(2) : Diğer dergilerin akıbetine ulaşılamadı.
(alsancakE24) (radikal.com.tr, urun.gittigidiyor.com)
0
