Ermenistan'la ilişkilerin normalleşmesi sürecinde tarihi açıklama, önceki gece yarısı geldi. Dışişleri'nin "Üzerinde uzlaştık" dediği yol haritası 5 ana madde üzerine kurulu.
1- Ermenistan, Kars Anlaşması'nı tanıyacak
2- Sınır açılacak, anlaşmalar tamamlanacak
3- Karşılıklı büyükelçilikler açılacak
4- Yol haritasını Meclis onaylayacak
5- Tarih komisyonuna üçüncü ülkeler de katılabilecek
Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde yol haritası için mutabakat metninin hazırlanmasının ardından "başlangıç" için geri sayım başladı. Dışişleri Bakanlığı'nın önceki gece yarısı açıklamasından sonra gözler iki ülke arasında belirlenen yol haritasına çevrildi. SABAH'tan Duygu Güvenç'in habarine göre, iki ülkenin mutabakatında Yukarı Karabağ sorunu yer almadı. Ancak, birbirine paralel atılacak adımları kapsayan yol haritasının Yukarı Karabağ sorununa "de facto" (fiilen) olarak bağlı olduğu belirtildi. Bir yetkili, Yukarı Karabağ konusunda Kıbrıs örneğini aktardı: "Türkiye'nin AB ile ilişkilerinde Kıbrıs bir önkoşul değil ama bir gerçek. Yukarı Karabağ da böyle..."
ARTIK SÜREÇ BAŞLADI
Mutabakatın Minsk Grubu'na bağlı olarak Mayıs ayında da açıklanabileceği belirtildi. Bu iddiayı gündeme getiren üst düzey yetkili, "Belki Mayıs'ta, belki Eylül'de. Ama artık süreç başladı" dedi. İlişkilerin normalleşmesi için iki ülke arasında üst ve alt komisyonlar kurulacak. Alt komisyonlarda sınır, 1915 olayları, ticaret, diplomatik ilişki kurulması, gümrük ve ulaştırma gibi alt başlıklar bulunacak. Edinilen bilgilere göre mutabakatta şu başlıklar olacak:
* Ermenistan, SSCB ile Türkiye arasında imzalanan Kars Anlaşması'nı aynen tanıyacak. Anlaşma yeniden müzakereye açılmayacak.
* Soykırım iddialarının ele alınacağı tarih komisyonuna üçüncü ülkeler de katılabilecek.
* İki ülke arasındaki sınırlar açılacak ve ticaret için gerekli ekonomik anlaşmalar tamamlanacak.
* İki ülke önce Tiflis büyükelçilerini karşılıklı akredite edecek, daha sonra Ankara ve Erivan'da büyükelçilik açılacak.
* Yol haritasının uygulanmasına yönelik meclis onayı gerektiren anlaşmalar ise TBMM'ye gelecek.
AÇILIM PARALEL OLMALI
ABD'nin olumlu tepkisine karşın Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Elkhan Polukhov, mutabakat açıklamasıyla ilgili "Her bağımsız devletin başka devletlerle ilişki kurma hakkı var. Azerbaycan, Türkiye- Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesi ve sınırların açılmasının, Ermeni askerlerinin Azerbaycan topraklarından çekilmesine paralel olarak gerçekleşmesi gerektiğini düşünüyor" dedi. Türk diplomatik kaynaklar, 24 Nisan öncesinde bu açıklamanın yapılmasını diasporanın önlemeye çalıştığını savundu.
Star